Aandacht → Belang → Feiten → Procedure: De natuurvergunning voor de exploitatie van luchthaven Schiphol, verleend in 2023, is op 4 juni 2025 door de rechtbank Den Haag vernietigd. Op 4 september 2025 wees de Raad van State het verzoek af om die uitspraak voorlopig te schorsen. Schiphol beschikt op dit moment dus niet over een geldige natuurvergunning; de gevolgen treden pas op bij een eventueel handhavingsbesluit. Alle onderstaande punten zijn feitelijk en herleidbaar.

Wat is een natuurvergunning?

Een natuurvergunning op grond van de Wet natuurbescherming (Wnb; onder overgangsrecht na 1 januari 2024) is nodig als activiteiten mogelijk significante gevolgen kunnen hebben voor Natura 2000-gebieden. Voor Schiphol gaat het met name om stikstofdepositie op daarvoor gevoelige natuur en, in bepaalde gebieden, verstoring van beschermde soorten door geluid.

Tijdlijn 2020–2025 (alleen feiten)

• 1 oktober 2020 — Schiphol dient een aanvraag voor een natuurvergunning in.
• 26 september 2023 — De minister voor Natuur en Stikstof verleent een natuurvergunning. Het besluit noemt structureel 440.000 vliegtuigbewegingen (vtb) per gebruiksjaar en — in afwachting van wijziging van het Luchthavenverkeerbesluit (LVB) — tijdelijk tot 500.000 vtb, met een absoluut maximum van 500.000.
• 18 december 2024 — De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (RvS) scherpt de regels voor intern salderen aan: voortaan geldt, net als bij extern salderen, het additionaliteitsvereiste (eerst beoordelen of stikstofwinst nodig is voor natuurherstel).
• 4 juni 2025 — Rechtbank Den Haag vernietigt de natuurvergunning van Schiphol. Een separaat handhavingsverzoek van MOB uit de periode vóór de vergunning wordt afgewezen.
• 4 september 2025 — De voorzieningenrechter van de RvS wijst het verzoek van Schiphol af om de vernietiging voorlopig te schorsen. De gevreesde gevolgen doen zich op dit moment niet voor; die kunnen pas spelen bij een (toekomstig) handhavingsbesluit.

Waarom is de vergunning vernietigd?

• Intern salderen & additionaliteit — De minister heeft niet (voldoende) gemotiveerd dat eventuele stikstofwinst eerst niet nodig is voor natuurherstel. Dat is sinds 18 december 2024 verplicht bij intern salderen.
• Extern salderen & additionaliteit — Voor stikstofruimte verkregen via aankoop van agrarische bedrijven geldt hetzelfde: ook daar had de minister moeten onderbouwen dat die ruimte niet al nodig is voor herstel.
• Geluidseffecten op soorten — Voor drie natuurgebieden is onvoldoende onderzocht wat toename van geluidbelasting betekent voor beschermde diersoorten.
• Overige punten — De rechtbank achtte de bepaling van bestaande rechten en de stikstofberekeningen in hoofdzaak juist, maar de bovengenoemde tekortkomingen leiden tot vernietiging van het besluit.

Gevolgen voor Schiphol (nu)

• Geen geldige natuurvergunning — Na 4 juni 2025 heeft Schiphol geen natuurvergunning meer.
• Geen automatische sluiting — De RvS stelt expliciet dat de door Schiphol gevreesde gevolgen niet direct intreden door de uitspraak; effecten kunnen pas ontstaan bij een (nog te nemen) handhavingsbesluit.
• Kwetsbaarheid voor handhaving — Zonder geldige vergunning kan het bevoegd gezag, uit eigen beweging of op verzoek, handhavend optreden. Of en wanneer dat gebeurt, is een afzonderlijke besluitvorming en procedures mogen dan volgen.

Stand van zaken in de procedure

Tegen de uitspraak van de rechtbank is hoger beroep ingesteld. Het verzoek van Schiphol om de vernietiging voorlopig te schorsen is op 4 september 2025 afgewezen. Totdat in de bodemzaak onherroepelijk is beslist, blijft de vernietiging van de 2023-vergunning in stand. Voor dit dossier geldt overgangsrecht: omdat de aanvraag van 1 oktober 2020 dateert, blijft het “oude” Wnb-recht van toepassing tot er onherroepelijk is beslist.

Korte veelgestelde vragen (feitelijk)

Mag Schiphol nog vliegen?
De rechtbank vernietigde de vergunning, maar dat besluit leidt niet automatisch tot een stop. Eventuele beperkingen volgen alleen uit een separaat handhavingsbesluit.

Hoeveel vluchten stonden in de (vernietigde) vergunning?
Structureel 440.000 vtb per gebruiksjaar, met tijdelijk (tot LVB-wijziging) ruimte tot 500.000 vtb, met een absoluut maximum van 500.000.

Wat is “additionaliteit” bij salderen?
Dat je eerst aantoont dat stikstofwinst niet nodig is voor natuurherstel, vóórdat je die winst inzet om effecten van een project (zoals vliegverkeer) weg te strepen.

Bronnen (gebruikt voor dit artikel)

1. Rechtbank Den Haag — “Natuurvergunning Schiphol vernietigd”, 4 juni 2025 (incl. ECLI:NL:RBDHA:2025:9782).
2. Raad van State — Voorzieningenrechter, ECLI:NL:RVS:2025:4246, 4 september 2025 (persbericht + volledige tekst).
3. Tweede Kamer / Overheid.nl — Kamerstuk 29 665, nr. 485 (brief verlening natuurvergunning, 26 september 2023; 440.000 vtb en tijdelijk tot 500.000 vtb).
4. Rijksoverheid — Kamerbrief over uitspraak natuurvergunning Schiphol, 4 juni 2025.
5. Raad van State — Uitspraken 18 december 2024 over intern salderen en additionaliteit (wijziging rechtspraak).
6. Schiphol — “Rechter vernietigt natuurvergunning Schiphol” (achtergrond en verwijzing naar additionaliteitsvereiste).

Dit artikel is uitsluitend gebaseerd op openbare, verifieerbare bronnen en rechterlijke uitspraken; er is geen ruimte gelaten voor interpretatie of opinie.